Prezydent Miasta Marek Materek oraz pracownicy Urzędu Miejskiego, bezpośrednio zaangażowani w proces rewitalizacji gminy, uczestniczyli w szkoleniu dotyczącym tworzenia Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Starachowice. Szkolenie poprowadziła para ekspertów: Hanna Gill Piątek, która kierowała pilotażowym projektem rewitalizacji Łodzi oraz Andrzej Brzozowy były zastępca dyrektora Departamentu Polityki Przestrzennej w Ministerstwie Rozwoju, współautor Krajowej Polityki Miejskiej 2023.
Rewitalizacja to proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego występującego na obszarach zdegradowanych, poprzemysłowych dotkniętych problemami społecznymi. Istotna, zdaniem eksperta Andrzeja Brzozowego, jest tu idea „powrotu do miast”, miast przyjaznych mieszkańcom o zwartej zabudowie, ograniczających emisję zanieczyszczeń, charakteryzujących się dbałością o infrastrukturę. Rewitalizacja to także czynnik warunkujący rozwój miasta i poprawę warunków życia, a także narzędzie hamujące rozwój niekorzystnych zjawisk i zapobieganie ich skutkom.
Elementem niezwykle istotnym dla przebiegu rewitalizacji jest jawny i przejrzysty sposób jej prowadzenia oraz aktywny udział mieszkańców, co podkreślała Hanna Gil Piątek. Aby proces ten był skuteczny należy go przeprowadzić kompleksowo wprowadzając zmiany w różnych sferach życia mieszkańców: społecznej, kulturowej, gospodarczej, środowiskowej i przestrzennej. Działania powinny być zintegrowane czyli wprowadzane jednocześnie przy ścisłej współpracy ze społecznością lokalną przy jednoczesnym wykorzystaniu ich zasobów i potencjału. Rewitalizacja w pierwszej kolejności ma rozwiązywać problemy społeczne, takie jak wykluczenie społeczne, ma pomagać w przełamaniu barier i piętnowaniu stereotypów.
Pamiętać należy o tym, co podkreślali eksperci, że publiczne pieniądze pracują w publicznej sprawie. Ważna jest tu także współpraca zarówno pomiędzy samorządami wyższego szczebla jak i innymi ośrodkami zaangażowanymi w prowadzone działania. Istotne jest również zaangażowanie organizacji pozarządowych.
Prowadzący szkolenie Hanna Gill Piątek oraz Andrzej Brzozowy przedstawili także wiele cennych uwag i wskazówek popartych przykładami z własnego doświadczenia z pracy w terenie, bądź z prac nad tworzeniem strategicznych dokumentów obowiązujących w tym zakresie.
Dlaczego Starachowice potrzebują rewitalizacji? Miasto przed laty stanowiło prężnie rozwijający się ośrodek przemysłowy głównie dla branży motoryzacyjnej i metalurgicznej. Po okresie transformacji gospodarczej w latach 90-tych i zwolnieniach grupowych przeprowadzonych w Fabryce Samochodów Ciężarowych Star miasto znalazło się w kryzysowej sytuacji, pojawiły się problemy będące następstwem braku pracy takie jak zubożenie społeczeństwa, uzależniania, przestępczość, brak zaangażowania społecznego, popadanie w marazm. Rozwiązaniem, które niewątpliwie przyczyniło się do poprawy sytuacji gospodarczej miasta było utworzenie w 1997 roku Specjalnej Strefy Ekonomicznej „Starachowice”. W mieście pozostały jednak zdegradowane tereny poprzemysłowe, które zostały objęte procesem rewitalizacji.
Rewitalizacja to znalezienie problemów z jakimi boryka się miasto, ich zdiagnozowanie oraz znalezienie sposobu ich rozwiązania. W czerwcu br, Rada Miejska przyjęła uchwałę dotycząca wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji na terenie gminy. Przed sporządzeniem projektu uchwały opracowana została kompleksowa diagnoza całego obszaru miasta. W oparciu o ten dokument procesem zmian objęte zostaną osiedla Wzgórze, Stadion, Majówka, Wierzbnik oraz Pasternik, Lubianka i Park Miejski. Projekt został również poddany konsultacjom społecznym.
Gmina Starachowice wzięła udział w konkursie Ministerstwa Rozwoju pn.; „Modelowa rewitalizacja miasta”, w którym została wyróżniona grantem w wysokości blisko 2 i pół mln. zł za projekt „Starachowice OD nowa”. Pieniądze te wykorzystane zostaną w dużej mierze na opracowanie dokumentacji dotyczącej rewitalizacji i pozwolą aplikować o fundusze unijne na ten cel.
Działania związane z rewitalizacją nie będą wystarczająco efektywne bez zaangażowania ze strony mieszkańców i ich aktywnego uczestnictwa. Tak jak ma to miejsce na oś. Wzgórze, gdzie mieszkańcy założyli stowarzyszenie „Razem dla nas” i aktywnie działają zmieniając oblicze swojego osiedla.
Objęty również procesem rewitalizacji Park Miejski również czeka wielka zmiana. Starachowicki obiekt otrzymał z Regionalnego Programu Operacyjnego WŚ 2014 – 2020 dofinansowanie w wysokości 60 % wartości projektu pn. „Zagospodarowanie Parku Miejskiego w Starachowicach”. Całościowy koszt zaplanowanych prac to blisko 3 miliony złotych.
Dodajmy również, że Gmina Starachowice i kielecki oddział Stowarzyszenia Architektów Polskich ogłosili konkurs na opracowanie koncepcji urbanistyczno-architektonicznej zagospodarowania terenu wokół zalewu "Lubianka".
Kolejnym etapem jest stworzenie kompleksowego dokumentu jakim jest Gminny Program Rewitalizacji dla Gminy Starachowice.